Neurobiologia jazzu

Dzisiaj polecam artykuł poświęcony badaniom neuronalnego podłoża improwizacji jazzowych :) Sześciu wykwalifikowanych muzyków jazzowych poddano badaniu przy użyciu rezonansu magnetycznego, w momencie, gdy wykonywali oni improwizacje na specjalnie zaprojektowanym w tym celu keyboardzie. Utwóry były nagrywane i oceniane pod kontem złożoności improwizacji. Wyniki badań są ciekawe, lecz jak to przeważnie bywa w przypadku metod obrazowania mózgu, niezwykle trudne do interpretacji. Podczas wykonywania improwizacji u muzyków aktywne były liczne, rozproszone obszary kory przedczołowej, a także kora czuciowo-ruchowa i kora móżdżku. Spadek aktywności zaobserwowano natomiat w wielu strukturach układu limbicznego, w tym w ciałach migdałowatych, korze zakrętu obręczy, hipokampie i podwzgórzu. Jak można zinterpretować te wyniki? W zasadzie nie można, ale chętnych odsyłam do oryginalnego artykułu. Osobiście bardzo lubię badania z użyciem fMRI, mimo że niewiele mechanizmów są w stanie wyjaśnić, to jednak bywają zabawne, a czasem wręcz spektakularne. A ten artykuł można sobie spokojnie przeczytać do poduszki, koniecznie z odpowiednim podkładem muzycznym.

W lutowych Charakterach

W ostatnim numerze Charakterów znalazł się bardzo ciekawy artykuł doktora Piotra Przybysza poświęcony społecznym kompetencjom poznawczym. Autor porusza w nim między innymi zagadnienie stosunkowo niedawno odkrytych neuronów lustrzanych. Są to takie komórki nerwowe, które aktywują się zarówno wtedy, gdy wykonujemy jakąś czynność, a także gdy obserwujemy innego człowieka, który daną czynność wykonuje. Neurony lustrzane zostały odkryte u małp przez grupę włoskich neurobiologów pod przewodnictwem Giacomo Rizzolattiego. Są one zlokalizowane przede wszystkim w korze przedczołowej, a także korze somatosensorycznej, czy w zakręcie obręczy. Istnieje wiele hipotez dotyczących funkcji neuronów lustrzanych u człowieka. Prawdopodobnie odpowiadają one za społeczne uczenie się, mogą także stanowić podłoże empatii. W artykule "Inni w naszych głowach" opisana jest natomiast ich rola w percepcji społecznej.
Poza tym, w lutowych Charakterach znalazł się też artykuł poświęcony rozpraszającym myślom, które mogą pojawiać się w trakcie wykonywania innego zadania oraz artykuł profesora Pawła Ostaszewskiego i magistra Wojciecha Białaszka dotyczący zjawiska dyskontowania nagród.
Od stycznia Charaktery przedrukowują co miesiąc tekst z czasopisma The Psychologist. W lutym jest to akurat świetny artykuł "Questioning the banality of evil", dostępny on-line w formacie .pdf.
A na koniec odsyłam jeszcze do recenzji najnowszej książki profesora Pawła Ostaszewskiego "Wartość wzmocnień odroczonych i niepewnych z perspektywy analizy zachowania", która ukazała się niedawno nakładem Wydawnictwa Instytutu Psychologii PAN.

Piosenka o mózgu

tekst:
Neocortex, frontal lobe,
Brain stem, brain stem,
Hippocampus, neural node,
Right hemisphere,
Pons and cortex visual,
Brain stem, brain stem,
Sylvian fissure, pineal,
Left hemisphere,
Cerebellum left, cerebellum right,
Synapse, hypothalamus,
Striatum, dendrite.

Axon fibres, matter gray,
Brain stem, brain stem,
Central tegmental pathway,
Temporal lobe,
White core matter, forebrain, skull,
Brain stem, brain stem,
Central fissure, cord spinal,
Par-ie-tal,
Pia mater, meningeal vein,
Medulla oblongata and lobe limbic,
Microelectrodes,
The brain!

Tydzień Mózgu 2008

Nareszcie pojawił się pełny program tegorocznych wykładów z okazji Tygodnia Mózgu. Jest on obchodzony w Polsce już po raz dziesiąty, a patronuje mu Fundacja DANA, która ma na celu popularyzowanie wiedzy o mózgu na całym świecie. W tym roku wykładów będzie można wysłuchać w trzech miastach: Warszawie, Krakowie i Lublinie.
W Warszawie, jak co roku wykłady odbędą się w redakcji Polityki w dniach 10-14 marca, o godzinie 17.30. Wśród zaproszonych gości jest między innymi prof. Vetulani z Krakowa, ze swoim słynnym już wystąpieniem "Neurobiologia moralności". W programie są także wykłady poświęcone padaczce, bólu, metodom obrazowaniu mózgu i działaniu placebo. 15 marca natomiast, w Szkole Wyższej Psychologii Społecznej odbędą się warsztaty, prowadzone między innymi przez profesora Wróbla i poświęcone zagadnieniom współczesnej psychofizjologii. Dokładny program Warszawskiego Tygodnia Mózgu można ściągnąć w formacie .pdf.
W Krakowie wykłady odbędą się w Auditorium Maximum Uniwersytetu Jagiellońskiego pomiędzy 10 a 15 marca, o godzinie 17.00. Oprócz profesora Vetulaniego, który tutaj z kolei opowie o metodach medycznego usprawniania człowieka, będzie można posłuchać także wykładu profesora Janeczki poświęconego epilepsji, czy pani profesor Marii Kapiszewskiej, na temat dietetycznych preferencji mózgu. Szczegółowy program można znaleźć tutaj.
W Lublinie natomiast, pomiędzy 12 a 14 marca obchodzone będą Dni Mózgu. W tej chwili trwają zapisy na warsztaty, które poprowadzi między innymi doktor Jerzy Durka, który zajmuje się interfejsami mózg-komputer. Dokładny program wykładów nie jest jeszcze dostępny, ale ma pojawić się wkrótce na tej stronie.

Ogólnopolski Dzień Walki z Depresją

Jutro, czyli 23 lutego, obchodzony jest Ogólnopolski Dzień Walki z Depresją. Z tej okazji Stowarzyszenie Aktywnie Przeciwko Depresji zaprasza na cykl wykładów pod wspólnym hasłem: "Depresja wieku podeszłego". Wykłady odbędą się w ten weekend w wielu miastach Polski, między innymi w Warszawie, Krakowie, Gdańsku, Poznaniu, ale także w Bydgoszczy, Lublinie, czy Tarnowskich Górach. Szczegółowy program wykładów jest dostępny tutaj. W ramach Dnia Walki z Depresją Akademickie Centrum Psychoterapii i Poradnictwa Psychologicznego SWPS w Warszawie organizuje również bezpłatne porady i konsultacje. Szczegóły na stronie uczelni.
Na stronie depresja.org znajdziemy wiele informacji na temat depresji. Można ściągnąć broszury poświęcone tej niezwykle powszechnej chorobie, znaleźć placówkę, w której można szukać pomocy, czy nawet zadać pytanie specjaliście.

Neuro-tyczny blog

Niestety w polskim internecie trudno trafić na dobry naukowy blog, a jeszcze trudniej na blog poświęcony neuronaukom. Tym bardziej pozytywnie zaskoczyła mnie strona neurotyk.net.
Zapraszam do odwiedziń, można poczytać na ciekawe tematy, a zamieszczane posty są na prawdę obszerne i niosą wiele informacji, przede wszystkim z zakresu neuropsychologii i neurobiologii. Polecam szczególnie ostatni artykuł o kobiecym orgazmie, a także te poświęcone religii, nieświadomości, czy rozszczepieniu osobowości. Wogóle to polecam wszystko, bo autor Neurotyka porusza bardzo różnorodne tematy, nie unikając tych najbardziej kontrowersyjnych.

Ale tak na prawdę najbardziej powalił mnie ten film.. ;)

Style uczenia się

Na stronie Learning Styles Online można bezpłatnie zbadać swój styl uczenia się. W tym celu należy odowiedzieć na 70 pytań dotyczących swoich zwyczajów i preferencji. Wynik uzyskuje się na wykresie. Autorzy strony wyróżnili siedem stylów uczenia się:
- wzrokowo-przestrzenny, oparty na obrazach, kolorach i mapach
- społeczny (interpersonalny), oparty na komunikacji z innymi
- fizyczny, oparty na ruchu i dotyku
- słuchowy, oparty na dźwiękach, muzyce i rytmie
- werbalny, oparty na słowach, wypowiedziach
- samodzielny, oparty na introspekcji i niezależności
- logiczny, oparty na rozumowaniu matematycznym
Po wypełnieniu testu uzyskuje się graf, na którym wyszczególnione są wszystkie style uczenia i częstość ich wykorzystywania. Do tego przy opisie każdego stylu można znaleźć wskazówki, jak najlepiej się nim posługiwać i co zrobić, żeby uczyć się bardziej efektywnie.

A to przykład, moje style uczenia się :)

Pluszowy neuron

Jeśli ktoś kiedyś szukałby dla mnie prezentu to ten jest idealny :)
A przy okazji dowiedziałam się, że gigantyczne mikroby można już kupić w Polsce. Zapraszam na giantmicrobes.pl

Trochę poezji..

na Walentynki :) I obiecuję, że to już wszystko w tym temacie.
ale nie mogłam się oprzeć..

My darling, my dear
You know it's quite clear
My excitatory vesicles
Flood out when you're near

You've got a new gal
And I do hope you please her
But babe, all this dopamine's
Inducing a seizure

Erasing your memory's
A bit of a pain
So I soothe my amygdala
With a little cocaine

Now my limbic system's fucked
These bad habits, reinforced
I hope you marry the bitch
And end up divorced

--Jen Dulin

więcej na blogu The Scientific Activist

Naukowe Walentynki

Cała kolekcja kartek na stronie Ironic Sans.
Polecam zwaszcza Marię Skłodowską-Curie i komentarz z bloga: "czy ta kartka świeci w ciemności?"

Happy Valentine's Day

Neuroscience for kids

Do tego kilka pomysłów na romantyczne walentynkowo-mózgowe prezenty:
1. koszulka, poduszka, kubek, fartuszek lub torebka eat your brain love zombie

2. płyta Love vs. The Brain

3. czekoladki w kształcie mózgu

4. książka o miłości w mózgu "Dlaczego kochamy"

Konferencja: Integracja i eklektyzm w psychoterapii

W dniach 17-18 maja 2008 roku w Pałacu Kazimierzowskim w Warszawie odbędzie się konferencja organizowana przez Wydział Psychologii UW, poświęcona psychoterapii. Podczas konferencji mają odbyć się zarówno wykłady plenarne, warsztaty, dyskusje w małych grupach, a także sesja posterowa i pokaz filmu o pracy klinicznej Ronalda Lainga "Asylum". Wykłady wygłoszą liczni specjaliści w zakresie psychoterapii, tacy jak prof. Bogdan de Barbaro, prof. Lidia Grzesiuk, prof. Maria Siwiak-Kobayashi czy dr Jadwiga Rakowska. Ma to być pierwsza z cyklu konferencji poświęconych skuteczności oddziaływań psychoterapeutycznych, a jej głównym tematem jest integracja różnych systemów teoretycznych w psychoterapii. Więcej szczegółów na stronie organizatorów a program konferencji jest do ściągnięcia w pliku .pdf.

Aminotransferaza kynureninowa

W najnowszym numerze Journal of Biological Chemistry znajdzie się artykuł poświęcony odkryciu struktury przestrzennej enzymu KAT II, czyli aminotransferazy kynureninowej. Enzym ten jest zaangażowany w regulację systemu glutaminergicznego w mózgu. KAT II katalizuje reakcję transaminacji kynureniny, w wyniku której powstaje kwas kynureninowy, który wiąże się z receptorami glutaminianu w mózgu blokując ich aktywację. W ten sposób aktywność aminotransferazy KAT działa hamująco na komórki nerwowe. Odkrycie struktury tego enzymu jest o tyle istotne, że może przyczynić się do poznania sposobu jego działania w komórce i możliwości farmakologicznego wpływania na jego aktywność. Ponieważ działanie kwasu kynureninowego jest przeciwstawne do działania glutaminianu, może on chronić komórki przed ekscytotoksycznym działaniem tego neuroprzekaźnika. Stąd też nadzieje na wykorzystanie enzymu KAT II w leczeniu choroby Alzheimera czy Parkinsona.

Virginia Tech (2008, February 6). Structure Of Important Neurotransmitter Regulator Determined. ScienceDaily.

Carl Rogers

Dziś mija 21 rocznica śmierci Carla Rogersa, amerykańskiego psychologa i psychoterapeuty. Rogers zajmował się przede wszystkim psychologią osobowości, gdzie był zwolennikiem podejścia humanistycznego. Jest to podejście fenomenologiczne, stawiające w centrum człowieka i jego potrzeby. Ważnym pojęciem stworzonym przez Rogersa jest samoaktualizacja, czyli tendencja organizmu do urzeczywistniania jego potencjalnych możliwości, związana m.in. z poczuciem niezależności od innych i swobodą ekspresji. Według niego każdy człowiek posiada potrzebę pozytywnej oceny, a od stopnia jej zaspokojenia zależy jego późniejsze funkcjonowanie. Jeżeli inni ludzie (np. rodzice) akceptują nas tylko wtedy, gdy zachowujemy się zgodnie z ich oczekiwaniami to wytwarzają w nas tak zwane warunki własnej wartości. Te warunki wartości decydują później o akceptacji różnych doświadczeń życiowych, mogą prowadzić do nieprzystosowania się jednostki do świata i stanów lękowych związanych z niską samooceną. Dla takich nieprzystosowanych osób Carl Rogers stworzył program terapeutyczny, którego celem jest wytworzenie u klienta bezwarunkowej akceptacji samego siebie, nauczenie go kontaktu z własnym doświadczeniem i przesunięcie źródła oceny z zewnętrznego na wewnętrzne. Terapia Rogersa jest skoncentrowana na kliencie i niedyrektywna, czym różni się od wcześniej stosowanego podejścia psychodynamicznego.
Więcej informacji o Carlu Rogersie można znaleźć na stronie jego córki Natalie.

Konferencja: Od genów do rodzicielstwa, od rodziny do instytucji

W dniach 28-30 marca w Warszawie odbędzie się 23 Ogólnopolska Konferencja Psychiatrów Dzieci i Młodzieży, orgaznizowana przez Klinikę Psychiatrii Wieku Rozwojowego AM w Warszawie oraz Sekcję Psychiatrii Dzieci i Młodzieży Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego. W programie znalazły sesje plenarne - o charakterze ogólnym i edukacyjnym, poruszające zagadnienia tradycji polskiej psychiatrii dziecięcej, zaburzeń więzi u dziecka w opiece instytucjonalnej, etiologii zaburzeń psychicznych dzieci i młodzieży oraz bezpieczeństwa farmakoterapii, a także sympozja, sesje posterowe, warsztaty i sesja edukacyjna dotycząca przypadków sprawiających szczególne trudności diagnostyczne bądź terapeutyczne. Udział w sesji poświęconej problemom dzieci przebywających w opiece instytucjonalnej i następstw zaburzeń więzi dla rozwoju psychiki weźmie jeden z najwybitniejszych współczesnych psychiatrów dziecięcych, Sir Michael Rutter. Więcej informacji na temat konferencji można znaleźć na stronie organizatorów

W najnowszym Newsweeku

W nowym numerze Newsweeka znajdziemy dwa artykuły poświęcone tematyce mózgu.
"Plantacje szarych komórek" - artykuł autostwa Pawła Góreckiego, opisuje najnowsze osiągnięcia naukowców w odtwarzaniu fragmentów ludzkiego mózgu na komputerze. Badaczom z Politechniki w Lozannie udało się, na przykład, zasymulować działanie kolumn neuronalnych, które stanowią funkcjonalne jednostki organizacji kory mózgowej. Ten sztuczny układ dokładnie naśladuje naturalne drogi przesyłania sygnałów elektrycznych w mózgu. To odkrycie to kolejny krok na drodze do stworzenia sztucznej inteligencji, jednak cel ten wydaje się nadal bardzo odległy.
Drugi artykuł, zatytułowany "Komputer a myśli" to skrót tekstu profesora Włodzisława Ducha "Czy komputery będą kiedyś świadome". Oryginalna publikacja pochodzi ze strony kognitywistyka.net.

Nominacje do Oscarów

Amerykańska Akademia Filmowa ogłosiła już listę filmów nominowanych do tegorocznych Oscarów. Wśród nich znalazły się także takie, które poruszają tematykę chorób neurologicznych czy neurodegeneracyjnych. Wspominany już przeze mnie wiele razy film "Skafander i motyl" (oczywiście po polsku musi być odwrotnie więc "Motyl i skafader", mimo, że zarówno książka jak i film w wersji oryginalnej noszą ten pierwszy tytuł) otrzymał nominacje w czterech kategoriach: najlepsze zdjęcia (Janusza Kamińskiego), najlepsza reżyseria, najlepszy montaż oraz najlepszy scenariusz oparty na wcześniej publikowanym materiale. Film "Away from her", który opowiada historię kobiety cierpiącej na chorobę Alzheimera, uzyskał dwie nominacje: dla najlepszej aktorki pierwszoplanowej (Julie Christie) i za najlepszy scenariusz, także oparty na wcześniej opublikowanym materiale. O tym filmie również pisałam wcześniej, wyrażając swoją nadzieję, że nominacje do Oscarów pomogą mu zawitać na polskie ekrany. Niestety, wciąż nie ma żadnych informacji na temat polskiej dystrybucji "Away from her". Trzeci film "The Savages" też dotyczy problemu demencji starczej, jednak nie jest to jego główny temat, a nastrój filmu jest zdecydowanie bardziej pozytywny. Otrzymał on nominacje w dwóch kategoriach: najlepsza aktorka pierwszoplanowa (Laura Linney) i najlepszy scenariusz oryginalny. Niestety tego filmu też nie obejrzymy w polskich kinach, przynajmniej na razie. Pozostaje nam zwiastun

Pierwsza Ogólnopolska Neurokonferencja Studencka: Neuronus

Przepraszam za tą strasznie długą przerwę w postach spowodowaną wyjazdem i sesją. Postaram się szybko nadrobić zaległości :)

W dniach 11-13 kwietnia w Collegium Novum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie odbędzie się pierwsza ogólnopolska neurokonferencja studencka. Jest ona organizowana przez studentów (z Zakładu Neurofizjologii i Chronobiologii UJ oraz
z Zakładu Neuroanatomii UJ) i dla studentów zainteresowanych neuronauką. W planach są wykłady i prezentacje, zarówno zaproszonych gości, jak i studentów, a także sesja posterowa, do udziału w której można zgłaszać się do 1 marca. Opłata konferencyjna wynosi jedynie 50 zł i obejmuje też noclegi. Wszystkie dodatkowe informacje będą się na bierząco pojawiać na stronie konferencji. Ta konferencja to świetna okazja do poznania polskiego środowiska naukowego zaangażowanego w badania nad układem nerwowym, a także spojrzenia na tą tematykę z wielu różnych perspektyw. Ja osobiście na pewno się na nią wybiorę.